what are 5 ways to improve mental health?

മാനസികാരോഗ്യം നിലനിർത്താൻ ഇക്കാര്യങ്ങൾ ജീവിതത്തിൽ പാലിക്കാം

എന്താണ് മനസ്സ്(mental health)?’ എന്നത് നൂറ്റാണ്ടുകളായി മനുഷ്യനെ കുഴക്കിയ ചോദ്യമാണ്. വിവിധ കാലഘട്ടങ്ങളിൽ വിവിധ വിശദീകരണങ്ങൾ ഇതിനുത്തരമായി വന്നിരുന്നു. മനസ്സ് ഹൃദയത്തിലാണെന്നും കരളിലാണെന്നും ശരീരത്തിന് പുറത്തുള്ള എന്തോ ആണെന്നും മറ്റുമുള്ള വിശദീകരണങ്ങളും വന്നു.

എന്നാൽ, ആധുനിക ശാസ്ത്രലോകം മനസ്സിലാക്കിയിരിക്കുന്നത് ‘തലച്ചോറിൻ്റെ പ്രവർത്തനങ്ങളുടെ ആകത്തുകയാണ് മനസ്സ് എന്നതാണ്. മനസ്സിൻ്റെ ധർമങ്ങളായ ചിന്തകളും ഓർമകളും വികാരങ്ങളുമൊക്കെ നിയന്ത്രിക്കുന്നത് തലച്ചോറിൻ്റെ വിവിധ ഭാഗങ്ങൾ തന്നെയാണ്.

തലച്ചോറിലെ കോശങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള വിടവിൽ ചില രാസവസ്‌തുക്കൾ നിലനിൽക്കുന്നുണ്ട്. ഇവയെ ശാസ്ത്രനാമത്തിൽ ‘നാഡീ പ്രക്ഷേപിണികൾ’ (neurotransmitters) എന്നാണ് വിളിക്കുന്നത്. ഇവയുടെ സഹായത്തോടെയാണ് ഓർമകളും വികാരങ്ങളുമൊക്കെ വൈദ്യുതി തരംഗങ്ങളുടെ രൂപത്തിൽ ഒരു മസ്തിഷ്ക കോശത്തിൽനിന്ന് മറ്റൊന്നിലേക്ക് പ്രസരിക്കുന്നത്.

ഈ രാസവസ്തുക്കളുടെ അളവിലെ വ്യത്യാസമാണ് വിവിധ മാനസിക പ്രശ്‌നങ്ങൾക്കും പെരുമാറ്റ വൈകല്യങ്ങൾക്കും കാരണമാകുന്നത്.

മാനസികാരോഗ്യം (mental health)എങ്ങനെ തിരിച്ചറിയാം?

സ്വന്തം കാര്യങ്ങൾ ഫലപ്രദമായി നിർവഹിക്കാനും മറ്റുള്ളവരോട് ആരോഗ്യകരമായ രീതിയിൽ ഇടപെടാനും ജോലിചെയ്ത‌് ഉപജീവനം നടത്താനും സാധിക്കുന്ന ഏതൊരു വ്യക്തിക്കും മാനസികാരോഗ്യമുണ്ടെന്ന്(mental health) പ്രഥമദൃഷ്ട്യാ പറയാം. മാനസികാരോഗ്യമുള്ള വ്യക്തിക്ക് സ്വന്തം വികാരങ്ങളെ നിയന്ത്രിക്കാൻ സാധാരണഗതിയിൽ സാധിക്കും. സ്വന്തം ജീവിതത്തിൽ ആവശ്യമായ കാര്യങ്ങൾ എന്തൊക്കെയെന്ന് കൃത്യമായി നിർണയിച്ച് അതിനു വേണ്ട പരിശ്രമങ്ങൾ നടത്താൻ സാധിക്കും.

ചുറ്റുമുള്ള അഭ്യുദയകാംക്ഷികളെ തിരിച്ചറിയാനും അവരുടെ താൽപര്യങ്ങൾകൂടി സംരക്ഷിക്കുന്ന രീതിയിൽ പ്രവർത്തിക്കാനും കഴിയും. ആരോഗ്യകരമായ വ്യക്തിബന്ധങ്ങൾ സ്ഥാപിക്കാനും നിലനിർത്താനും ഇത്തരക്കാർക്ക് പ്രയാസമുണ്ടാകില്ല. താൻ ആഗ്രഹിക്കുന്ന കാര്യങ്ങൾ ചെയ്യാനും ഉപജീവനത്തിനുവേണ്ട മാർഗങ്ങൾ സ്വതന്ത്രമായി സ്വീകരിക്കാനും സാധിക്കാറുണ്ട്.

How to improve your mental wellbeing

എന്താണ് മനോരോഗം(mental health)?

എന്താണ് മനോരോഗം(mental health) എന്നതിനെക്കുറിച്ചും വിപുലമായ ചർച്ചകൾ നൂറ്റാണ്ടുകളായി സമൂഹത്തിൽ നടന്നിട്ടുണ്ട്. ഒരു വികാരമോ പെരുമാറ്റമോ അത് പ്രകടിപ്പിക്കുന്ന വ്യക്തിയുടെ സാമൂഹിക ജീവിതത്തെയും തൊഴിൽ ചെയ്‌ത് ജീവിക്കാനുള്ള കഴിവിനെയും നശിപ്പിക്കുന്ന രീതിയിലേക്ക് വഷളാകുമ്പോഴാണ് ആ വ്യക്തിക്ക് മനോരോഗം ഉണ്ടെന്നു പറയാനാവുകയെന്ന് ലോകാരോഗ്യ സംഘടന വിശദീകരിക്കുന്നു.

മനസ്സും ശരീരവും

തലച്ചോറിന്റെ പ്രവർത്തനം തന്നെയാണ് മനസ്സ് എന്നതിനാൽ ആധുനിക ശാസ്ത്രലോകം മനസ്സിനെ ശരീരത്തിന്റെ പ്രവർത്തനമായി തന്നെയാണ് കാണുന്നത്. ഒരു അവയവത്തിനും മറ്റ് അവയവങ്ങളിൽനിന്ന് പൂർണമായി സ്വാതന്ത്ര്യം പ്രഖ്യാപിച്ച് നിലനിൽക്കാൻ കഴിയില്ല എന്നതുപോലെതന്നെ തലച്ചോറിനും മറ്റ് അവയവങ്ങളുടെ സഹായം ആവശ്യമാണ്.

അതുകൊണ്ടുതന്നെ ശരീരത്തിലെ ഏത് അവയവത്തിൻ്റെ പ്രവർത്തന തകരാറും തലച്ചോറിന്റെ പ്രവർത്തനങ്ങളെ സ്വാധീനിക്കാനും അതുവഴി പെരുമാറ്റ പ്രശ്‌നങ്ങൾക്ക് കാരണമാകാനും സാധ്യതയുണ്ട്. അതിനാൽ മാനസികാരോഗ്യം നിലനിർത്താൻ പൊതുവായുള്ള ശാരീരിക ആരോഗ്യം മെച്ചമായി നിലനിർത്തേണ്ടതും അത്യാവശ്യമാണ്.

ആരോഗ്യമുള്ള മനസ്സിൻ്റെ ലക്ഷണം

ഏത് സാഹചര്യത്തിലൂടെ കടന്നുപോകുമ്പോഴും സ്വന്തം വൈകാരിക അവസ്ഥയെ നിയന്ത്രിച്ച് നിർത്താനുള്ള കഴിവാണ് ആരോഗ്യമുള്ള മനസ്സിൻ്റെ ഏറ്റവും പ്രധാന ലക്ഷണം. ഏതു മനുഷ്യനെയും പോലെ സങ്കടവും സന്തോഷവും ദേഷ്യവുമൊക്കെ തോന്നാമെങ്കിലും ഇവ പുറത്ത് പ്രകടമാകുന്നത് സ്വന്തമായി നിയന്ത്രിക്കാൻ ഇവർക്ക് സാധിക്കും.

പ്രയാസമുള്ള സാഹചര്യങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വൈകാരിക അസ്വാരസ്യങ്ങളെ വേഗം മറികടക്കാൻ കഴിയുന്നതും മാനസിക ആരോഗ്യത്തിൻ്റെ ലക്ഷണമാണ്.

കഴിഞ്ഞുപോയ കാര്യങ്ങളെക്കുറിച്ചും വരാനിരിക്കുന്ന സംഗതികളെക്കുറിച്ചും വ്യാകുലപ്പെടാതെ വർത്തമാനകാലത്തിലേക്ക് പൂർണമായി മനസ്സിനെ കേന്ദ്രീകരിക്കാൻ സാധിക്കുന്ന അവസ്ഥ ആരോഗ്യകരമായ മനസ്സിൻ്റെ പ്രധാന ലക്ഷണമാണ്. സ്വന്തം ആഗ്രഹങ്ങളും താൽപര്യങ്ങളും സഫലീകരിക്കുന്നതിനൊപ്പം തനിക്ക് ചുറ്റുമുള്ള വ്യക്തികളുടെ താൽപര്യങ്ങൾകൂടി മനസ്സിലാക്കി പ്രവർത്തിക്കാൻ കഴിയുക എന്നത് പ്രധാനമാണ്.

നിങ്ങളുടെ മനസ്സ് അസ്വസ്ഥമാണോ?

ജോലി, പണം, സമ്പത്ത്, കുട്ടികൾ, വീട് തുടങ്ങിയവയെല്ലാം ലഭിച്ചിട്ടും ജീവിതത്തിൽ ഒരു സന്തോഷവും തോന്നാത്ത ചിലരുണ്ട്. മറ്റുള്ളവർ പുറത്തുനിന്ന് നോക്കുമ്പോൾ ഇവർക്ക് ഒരു കുറവുമില്ല. എന്നിട്ടും ഇവർക്ക് ജീവിതത്തിൽ ഒട്ടും സന്തോഷം തോന്നാത്ത അവസ്ഥയാണ്. പലപ്പോഴും ഇത് ചില മാനസിക രോഗാവസ്ഥകളുടെ സൂചനയാകാം.

പൊതുസമൂഹത്തിൽ ഏറ്റവും വ്യാപകമായി കാണപ്പെടുന്ന മാനസികാരോഗ്യ പ്രശ്നമാണ് ‘വിഷാദരോഗം’, ‘മാനസിക രോഗങ്ങളിലെ ജലദോഷം’ എന്നാണ് വിഷാദരോഗത്തെക്കുറിച്ച് പറയുന്നത്. സ്ത്രീകളിൽ 20 ശതമാനം പേർക്കും പുരുഷന്മാരിൽ 10 ശതമാനം പേർക്കും ജീവിതത്തിൽ ഒരിക്കലെങ്കിലും വിഷാദരോഗം പിടിപെടാൻ സാധ്യതയുണ്ടെന്ന് പഠനങ്ങൾ വ്യക്തമാക്കുന്നു.

വിഷാദരോഗം തിരിച്ചറിയാം

താഴെപ്പറയുന്ന ഒമ്പത് ലക്ഷണങ്ങളിൽ ചുരുങ്ങിയത് അഞ്ചെണ്ണം രണ്ടാഴ്‌ചയെങ്കിലും തുടർച്ചയായി നീണ്ടുനിന്നാൽ ആ വ്യക്തിക്ക് ചികിത്സ ആവശ്യമുള്ള വിഷാദരോഗം ഉണ്ടെന്ന് അനുമാനിക്കാം.

• രാവിലെ തൊട്ട് വൈകീട്ടുവരെ തുടർച്ചയായി നീണ്ടുനിൽക്കുന്ന കാരണമൊന്നുമില്ലാത്ത സങ്കടഭാവം
• മുമ്പ് വളരെ ആസ്വദിച്ച് ചെയ്‌തിരുന്ന പ്രവൃത്തികൾപോലും ചെയ്യാൻ താൽപര്യമില്ലായ്മ
• അകാരണമായ ക്ഷീണം
• ചിന്തകളുടെയും പ്രവർത്തനങ്ങളുടെയും ഗതിവേഗത്തിൽ ഉണ്ടാകുന്ന മന്ദത
• ഉറക്കക്കുറവ്: പലപ്പോഴും വിഷാദരോഗത്തിൻ്റെ ആദ്യഘട്ടത്തിൽ സാധാരണ ഉറക്കമുണരുന്ന സമയത്തേക്കാൾ രണ്ടു മണിക്കൂർ നേരത്തേ ഉണരുന്നു.
• വിശപ്പില്ലായ്മ‌: വളരെ പ്രിയപ്പെട്ട ഭക്ഷ്യവസ്‌തുക്കൾ കണ്ടാൽപോലും കഴിക്കാൻ തോന്നാത്ത അവസ്ഥ

ഉത്കണ്ഠ രോഗങ്ങൾ

അമിത നെഞ്ചിടിപ്പ്, വിറയൽ, അനാവശ്യ ആശങ്ക, ഉറക്കക്കുറവ് തുടങ്ങിയവ ഇതിന്റെ ഭാഗമായും ഉണ്ടാകാം. ഉത്കണ്ഠരോഗങ്ങളും കൃത്യമായ ചികിത്സയിലൂടെ പൂർണമായി ഭേദപ്പെടുത്താൻ സാധിക്കുന്ന രോഗാവസ്ഥകൾ തന്നെയാണ്.

പലപ്പോഴും ഇത്തരം മാനസിക ആരോഗ്യപ്രശ്‌നങ്ങൾ അവഗണിക്കുന്നതുമൂലം വ്യത്യസ സങ്കീർണതകൾ ഉണ്ടാകാറുണ്ട്. രോഗപ്രതിരോധ ശക്തി കുറയാനും പ്രമേഹം, അധിക രക്തസമ്മർദം, ഹൃദ്രോഗം തുടങ്ങിയ ജീവിതശൈലീ രോഗങ്ങൾ വഷളാകാനും ഇത് കാരണമാകാറുണ്ട്. അതുകൊണ്ടുതന്നെ മാനസികാരോഗ്യ പ്രശ്‌നങ്ങൾ തിരിച്ചറിഞ്ഞ് ചികിത്സിക്കേണ്ടത് ശാരീരിക ആരോഗ്യം സംരക്ഷിക്കാനും പ്രധാനമാണ്.

വിഷാദരോഗം, ഉത്കണ്ഠ രോഗങ്ങൾ, മദ്യാസക്തി, ഉറക്കക്കുറവ് തുടങ്ങിയവയാണ് ഏറ്റവും സാധാരണയായി കണ്ടുവരുന്ന മാനസിക പ്രശ്‌നങ്ങൾ. ഇവ കൃത്യമായി തിരിച്ചറിഞ്ഞ് പരിഹരിച്ചാൽതന്നെ വലിയ വിഭാഗത്തിൻ്റെ മാനസികാരോഗ്യം മെച്ചപ്പെടുത്താൻ സാധിക്കും.

മിക്കവാറും മാനസികാരോഗ്യ(mental health) പ്രശ്‌നങ്ങളൊക്കെ തലച്ചോറിലെ രാസവസ്തുക്കളുടെ അളവിൽ ഉണ്ടാകുന്ന വ്യതിയാനങ്ങളാണ്. രാസവസ്‌തുക്കളുടെ അളവ് ക്രമീകരിക്കാൻ സഹായിക്കുന്ന മരുന്നുകൾ ഉപയോഗിച്ചാൽ ഇവയിൽ പലതും നിയന്ത്രണവിധേയമാക്കാൻ സാധിക്കും.

മരുന്നുകളോടൊപ്പം ആവശ്യമുള്ള മനഃശാസ്ത്ര ചികിത്സകളും കുടുംബാംഗങ്ങൾക്കുള്ള പരിശീലനവും ജീവിതശൈലി ക്രമീകരണങ്ങളും ഉറപ്പുവരുത്തിയാൽ സർവസാധാരണമായി കാണപ്പെടുന്ന പല മാനസികരോഗങ്ങളും ഭേദപ്പെടുത്താൻ കഴിയും.

–